Op 9 november 2019 hebben we het slotconcert gegeven ter afsluiting van ons eerste project ‘Arabesque’. Met een mooie groep enthousiaste en gemotiveerde muzikanten hebben we prachtige stukken ten gehore gebracht. Voor de pauze kon men genieten van een drietal gelegenheidsensembles die een heel arsenaal aan zwierige muziek (tango’s) ten gehore brachten.
Programmabeschrijving:
Arabesque is van oorsprong een bouwkundige term, die wordt gebezigd voor versieringen met een zwierige verstrengeling van bladeren, bloemen, dieren en andere figuren in Arabische stijl – vandaar de naam. In de muziek is een arabesque een sierlijke, betoverende compositie (of passage) met een beweeglijke melodie.
In de moderne muziekgeschiedenis lezen we dat voornamelijk de kerk- en, later, militaire muziek een grote invloed hebben gehad op de ontwikkeling van de Westerse klassieke (en dus ook blaas-) muziek. De kerk stond bepaalde harmonieën en combinaties niet toe, waardoor de muziek binnen een zeer strikt idioom talloze mogelijkheden ontwikkelde. Het was echter ten tijde van de eerste kruistochten dat de Europeanen in aanraking kwamen met de volken in het Midden Oosten. Dit werelddeel, waarmee Europa de voornaamste landsgrens deelt, kent een minstens zo rijke cultuur die op muziekgebied totaal anders is ontwikkeld. In die tijd zagen we dat niet alleen aan kenmerkende toonsoorten en ritmes, maar zeker ook aan instrumentarium en doel.
Vanuit de kruistochten kwam langzaam maar zeker cultureel erfgoed uit dit zeer interessante werelddeel over naar Europa en vond zijn weg in de Europese muziek. Denk hierbij aan de ontwikkeling van de Janitsarenkorpsen en de intrede van de trom in Mozarts’ ‘Entführung aus dem Serail’.
Hoe prachtig is het dan ook een programma samen te stellen waarbij het Oosten en Westen elkaar vinden en tot prachtige muziek heeft geleid. Het repertoire bestaat uit werken waarbij Arabische thema’s, instrumentaties, ritmes of dansen Westerse elementen ontmoeten. Het geheel levert een prachtige lijst werken uit verschillende tijdsperioden. Weinig uitgevoerd en daarmee een exclusief geheel.
- Marcia alla Turca, Ludwig van Beethoven
- Danse Bacchanale, Camille Saint-Saens
- Symphonic Dances, Fikret Amirov
- Arabesque, Samuel Hazo
Marcia alla Turca, Ludwig van Beethoven, 1811
In 1809 schreef Van Beethoven zijn Turkse mars voor orkest. Dit is een van de eerste werken waarbij de typisch Arabische instrumenten als trom toegevoegd werden aan het ensemble.
Danse Bacchanale uit Samson et Delilah van Camille Saint-Saens
Samson en Delilah is een van de meest populaire opera’s van de Franse componist Camille Saint-Saens. Het verhaal is geïnspireerd op het gelijknamige verhaal uit het Oude Testament. De Danse Bacchanale is een stuk uit de derde akte, welke zich afspeelt in de stad Gaza. In deze stad zit Samson gevangen en bij de Tempel van Dagon wordt hij uiteindelijk voor de priesters geleid welke zijn lot zouden uitspreken. In een luide, exorbitante dans bereiden de priesters hun uitspraak voor. Samson wordt voorgeleid en vraagt zijn begeleiders hem naar de twee hoofdzuilen van de tempel te brengen. Bespot door de hogepriester wordt hij gedwongen te knielen. Al biddend staat hij op, hervind zijn krachten en vermorzelt, door het omduwen van de zuilen, de gehele tempel, de priesters en ook zichzelf.
Symphonic Dances, Fikret Amirov
Fikret Amirov was een vooraanstaand Azerbeidzjaans componist. Hij groeide op in de wereld van de volksmuziek. muziek werd sterk beïnvloed door Azerbeidzjaanse folk melodieën. Hij creëerde een nieuw genre genaamd de symfonische mugam. Amirovs symfonische mugams waren gebaseerd op klassieke folk stukken en zijn wereldwijd uitgevoerd door bekende symfonieorkesten. Zijn symfonische dansen werden voltooid in 1964. Het werk bestaat uit vijf verschillende delen, welke allemaal een typisch Armeense dans weerspiegelen.
Arabesque, Samuel L. Hazo
Arabesque van de hand van de Amerikaanse componist Samuel L. Hazo een waar pièce de resistance voor blaasorkest. Met delicate, sensuele solistische passages en volle tuttigedeeltes met opzwepende ritmiek is dit een werk waarin de Arabische muziek, in al zijn dramatiek en intensiteit ten volle tot haar recht komt.